Faylar, kırıklar boyunca gözlenebilir bir hareket meydana gelmesi sonucu oluşan ve düzlemsel bir süreksizliği belirleyen yapılardır. Faylarda birbirlerine kıyasla kayan blok çiftleri söz konusudur.Kaymalar fayı belirleyen süreksizlik düzlemi (fay düzlemi) boyunca oluşmaktadır. Fay düzlemi düşey ve eğik konumlu olur ve konumu doğrultu ve eğiminin ölçülmesiyle verilir. Fay düzleminin eğik olması durumunda birbirine kıyasla kayan bloklardan birisi fay düzleminin üzerinde,diğeri ise altındadır. Bu durumda fay düzleminin üzerinde bulunan bloka
tavan bloku altındakine ise taban bloku adı verilir. Fay düzlemi genellikle sürtünme nedeni ile cilalı, parlak bir görünüm alır ve hareketin yönünü belirlemede yararlanılan kayma çizikleri ve kayma kertikleri içerir. Faylanmadan önce aynı bir yerde ve bitişik olan noktaların fay düzlemi üzerinde kayarak birbirlerinden uzaklaştıkları mesafeye fayın atımı adı verilir. Eğer atım fay düzlemi doğrultusu boyunca meydana gelirse doğrultu atımı , eğim yönünde gelirse eğim atımı diye nitelendirilir. Şekil A da görüleceği gibi eğim atımı "yatay atım ve düşey atım "olmak üzere iki bileşenden ibarettir.Bunlardan yatay atım tavan ve taban bloklarının birbirlerine kıyasla yatay,düşey atımda bunların düşey yöndeki hareketlerini ifade eder .Diğer taraftan doğrultu ve eğim atımlarının bileşkesi olan net atım ise tavan ve taban bloklarının birbirlerine kıyasla,ne sadece fay düzleminin doğrultusu ne de eğim yönünde olduğunu gösterir. Bu durumda kayma hareketi fay düzleminin doğrultusu ve eğim yönüyle belli açılar yapacak şekilde gelişir.
Fay Türleri
1-)Doğrultu atımlı faylar
2-)Eğim atımlı faylar
3-)Yanal atımlı faylar
1-)Doğrultu atımlı faylar :Fay düzleminin iki yanında karşılıklı bulunan blokların birbirlerine kıyasla fay düzleminin doğrultusu boyunca kayması sonucu oluşan faylardır.Doğrultu atımlı faylar sol yönlü (sinistral) ve sağ yönlü (dextral) olarak iki türde gelişirler.
2-)Eğim Atımlı faylar :
a-)Normal faylar: Tavan blokun tavab blokuna göre fay düzleminin eğimi yönünde aşağı doğru kayması sonucu gelişir.
Bazen aynı blok iki norman fay arasında bulunur ve her iki faya ait tavan bloku (düşen bloku) oluşturur böylece iki tarafı tümsek ve ortası çukur olan faylı yapılar gelişir.Bu yapıların çukur kesmine " graben " Tümsek kısmına ise " Horst " adı verilir.
b-)Ters faylar: Tavan blokun taban blokuna göre fay düzleminin eğim yönünün tersi yönünde kayması ( yukarı çıkması) sonucunda oluşur.
3-) Yanal verev atımlı faylar :Fayı meydana getiren blokların birbirlerine kıyasla hareketlerinin ne fay düzlemi doğrultusu boyunca ne de eğimine paralel olarak gelişen faylardır.
Fayların Tanınması için gerekli olan veriler :
1-) Yapıların süreksizliği
2-) Herhangi bir birimin aniden kaybolması veya tekrarlanması
3-) Köşeli çakıl ve/veya blokların doğal bir çimento maddesi ile çimentolanması sonucu oluşanbreşlerin (Fay breşi) ve ezilme zonlarının varlığı
4-) Silisleşme , cevheleşme ,mineral birikimi
5-) Minerallerin ayrışması sonucu meydana gelen bozuşma ve boyanma ( Özellikle kahverengi-kırmızı renki hematit ve/veya sarı renkli limonit boyanması)
6-) Tabakalanma veya klivaj yapılarının aynı bir yörede ani olarak konum değişikliği göstermeleri
7-) Şev, olarak adlandırılan meyilli ve düzgün yamaçların varlığı
8-) Çevre kayaçlarına kıyasla yabancı tek blokların bulunuşu
9-) Fay düzleminin gözlenmesi
10-) Tabakalanma,klivaj v.b düzlemsel yapıların yanal olarak kesen vadilerin varlığı
11-) sıcak su kaynaklarının,diğer kaynakların,küçük göllerin ve suya düşkün olan bitkilerin bir hat üzerinde dizilişi.
12-) Jeofiziksel veriler