b) MUHAFAZA BORUSU

Sondaj sırasında ve sondaj bittikten sonra kuyuya çelik borulardan oluşan bir boru dizini indirilir. Buna " muhafaza borusunun dizini " (casing) denilir. Bir sondaj kuyusuna muhafaza borusu indirilmesinin sebebi şunlardır


  • Kuyunun göçmesini önlemek,
  • Yeryüzüne yakın yerlerdeki yeraltı suyunun kirlenmesini önlemek,
  • Su içeren formasyonları tutmak,
  • Suyun üretilen petrole karışmasını önlemek,
  • Basınç kontrolünü mümkün kılmak,
  • Petrol üretim aletlerinin kuyuya indirilip,çalışmasını kolaylaştırmak,
Muhafaza borusu dizisi üç gruba ayrılır.

a) Yüzey muhafaza borusu : Yeryüzüne yakın kısımlarda çamurun formasyonların içine kaçmasını ve yer altı suyunun kirlenmesini önlemek amacıyla indirilir.Derinliği birkaç yüz metreyi geçmez.

b) Ara muhafaza borusu : Bunlar genellikle sondajın devamını imkansız kılacak formasyonlarla karşılaşıldığında, bu formasyonların etkisini önlemek amacıyla indirilirler.Diper bir kullanım amacı,petrol ve doğal gaz sondajlarında gaz ve petrol fışkırtmlarına karşı kullanılacak kuyu başı donanımının tespitidir.Uzunlukları ve inilecek derinlik geçilecek formasyonların yapısına göre değişebilir.



c) Üretim dizisi : Sondaj amacına ulaşıp,petrol ve doğal gaz yatağına girildikten sonra üretime geçileceğinde indirilen boru dizisidir.Üretim bu dizi içinden yeryüzüne gelir.

Her muhafaza borusu dizisi, bir önceki dizinin içinden kuyuya indirilir ve indirildiği derinlikten kuyu başına kadar uzanır.

Muhafaza borusu özellikleri : Sondajda önemli yeri olan muhafaza boruları beş özellikle belirlenir.Bunlar, dış çapları, et kalınlıkları, uzunlukları, yapıldıkları malzeme ile diş ve bağlantı özellikleridir.


  1. Dış çapları : Muhafaza boruları dış çapları yönünden standardize edilmişlerdir.Dış çaplarına göre 14 tip muhafaza borusu vardır. Muhafaza borularının dış çapları indirilecek kuyunun çapından daha küçük seçilirler
  2. Et kalınlıkları : Et kalınlığı boruların taşıyacağı yük yönünden  önemlidir.Dış çapı aynı, fakat et kalınlığı değişik borular vardır. Borularda et kalınlığı genellikle ağırlıkla belirtilir. Kuyuya indirilecek bir muhafaza borusu dizisi aynı dış çaplı et kalınlıklı borulardan oluşabileceği gibi, dış çapı yanı et kalınlığı farklı borulardan da oluşabilir.Bu tür dizilere kombine dizi denilir ve yükün fazla olduğu yerlerde et kalınlığı fazla borular kullanılır.
  3. Malzemelerine göre : Muhafaza boruları malzemelerine göre API tarafından standardize edilmişlerdir. Her kalitedeki muhafaza borusunun belirli bir simgesi ve rengi vardır.Depolarken ve kullanırken bu özelliklerden yararlanılır.
  4. Boru dişleri ve bağlantıları : Muhafaza boruları birbirlerine maşon denilen bağlantı elemanları ile bağlanırlar. Maşınlar bağlayacakları boruların dış çapı ve et kalınlığı ile tanımlanırlar. bunlar uzun ve kısa maşonlar olarak iki gruba ayrılırlar.En çok kullanılan " yuvarlak dişli API" bağlantısıdır.
Muhafaza borularının indirlmesi sırasında yapılacak işler : 

Kuyuya muhafaza borusu indirilmeden önce kuyuda bazı çalışmaların yapılması gerekir. Borular indirilmeden önce kuyunun kesinti ve kırıntılardan iyice temizlenmesi gerekir ki, borular tam olarak kuyunun dibine inebilsin. Kuyuynun temizlenmesi pompalar yardımıyla yapılan sirkülasyonla sağlanır. İndirlen boruların vidalanma işlemi sağlanınca yapılmalıdır. Kuyu tabanının derinliği tam olarak bilinmelidir. Kuyudan çıkarılan borular sırayla dizilirler ve uçları tek tek yağlanır.