Su kaybı( Filtrasyon suyu) : Kil ile hazırlanan çamurlarda bir kısım su serbest haldedir. İyi çamurdaki filtrasyon suyunun az olması gerekir. Su filtre olurken filtre kağıdı üzerinde bir pasta olmuştur. Pastanın kalınlığı filtrasyon suyu miktarı miktarı ile orantılıdır. Filtrasyon geliştirilmiş "standart filtre presleri" yardımıyla ölçülür.
Viskozite : Viskozite akmaya karşı gösterilen direnç olarak tanımlanır. Bir akışkanın akmaya karşı göstereceği direnç(viskozite) ne kadar fazla ise, hareket eden noktalar arasındaki hız farkı da o kadar fazla olacaktır. Hızın değişim değerleri uygulanan kuvvetle doğru orantılıdır. Hız ve kuvvet arasındaki orantıyı eşitlik haline getirmek için kullanılan değer viskozitedir. Sondaj teknolojisinde viskozite Fann viskozimetresi denilen bir aletle ölçülür. Sondaj kulelerinde viskozite ölçmelerinde Marsh Hunisi denilen huni kullanılır. 1.5 litre hacmi olan bu huni çamurla doldurulur ve huninin altından çamurun akış hızı ölçülür.Bu ölçme iki kademede yapılır. Birinci kademede çamurun ilk bir litresinin akış zamanı, ikinci kademede ise tümünün akış zamanı ölçülür. İyi bir çamurda bu değerler 40-70 saniyedir.
Jel kuvveti ve tixotropi : Hareketsiz duran çamurda zamanla jel yapıları oluşur. Bunun kırılması için Fann Viskozimetresinden yararlanılır. 0 dakika jel kuvveti ve 10 dakika jel kuvveti diye iki büyüklük tanımlanır. Birincisi çamurun dinlenmeye bırakıldığı andaki, ikincisi 10 dakika dinlendikten sonraki jel kuvvetidir. Bu değerler viskozimetre 3 devir/dakika ile döndürülerek okunan en büyük değerlerdir.Aralarındaki fark tixotropiyi verir.
Kum miktarı : Sondaj sırasında sirküle edilen sıvı çamur pompalarna girerken içindeki kum miktarının %2'den az olması gerekir. Kum metalik yüzeyleri aşındırıldığından zararlıdır.
Çamur yapmakta kullanılan killer : Killer genel olarak feldspat, serpantin ve bazik kayaçların ayrışması sonucu açığa çıkarlar.Kil minerali üç grupta toplanır.
- Kaolin grubu ( kaolinit, halloysit, dikkit, nakrit, endelit)
- Bentonit grubu ( monmorillonit, beidellit, notronit, hekronit, saponit )
- Pul şeklinde killer ( bravaisit, illit )
Fiziko-kimyasal özellikleri nedeniyle çamur yapmada bentonitler kaolinitlere tercih edilir. Bunun nedeni özellikle sondaj teknolojisi yönünden kilin en belirgin özelliği içine su çekebilme özelliğidir. Buna hidrotasyon denir. Özellikle montmorillonit grubu bentonit kullanılmaktadır. Çünkü bentonit su emip şişme özelliği çok yüksektir. Çamura bentonit ilavesiyle viskozite yükseltilir, su kaybı azalır.
Formasyon basıncının yüksek olması veya geçilen katmanlarda tuz olması halinde, normal özgül ağırlığı 1.05-1.20 olan çamurla sondaj yapmak mümkün olmaz. Dolayısıyla çamurun yoğunluğunun arttırılması gerekir. Bu yoğunluğu arttırmak üzere çamura barit, tebeşir, baryum karbonat gibi maddeler kullanılır.
Çamur kaçması : Sondajlarda çamur kaçması sıkça rastlanan olaylar.
- Gözeneklerin büyüklüğü, çamurdaki katkı maddelerin çapından büyük olan formasyonlarda
- Kırıklı ve çatlaklı kum ve kireçtaşı katmanlarında,
- Boşluklu karbonat kayaçlarında,
- Yüksek basınç nedeniyle formasyonların delinmesi sonucu çamur kaçar.
Kaçağı önlemek için yapılan işlemler :
- Pompa basınçları düşürülerek çamurun ağırlığı azaltılır ve basınç farkı azaltılır.
- Çamurun viskozitesi ve jel kuvveti yükseltilir.
- Jelleştirici maddeler kullanılır.
- Tıkayıcı maddeler kullanılır.
- Çimentolama yapılır.
Bazı durumlarda kuyuda ratlanılan boşluklardan çamur kaçmasını önlemek için bazı tıkayıcılar kullanılır. Bunlar, taşlar,selüloz parçaları, sünger parçaları, saman, arpa, pamuk tohumu vs dir. Son yıllarda sentetik tıkayıcılar da kullanılmaktadır. Bütün bu yöntemler kaçmayı önleyemezse, kaçağın olduğu bölgeye çimento basılarak kaçak önlenir.
Sondaj Hidroliği : Çamur pompalarının verdiği gücün nelere tüketildiğini anlamak için, sirküle eden çamurun geçtiği yerleri kısımlara ayırıp teker teker incelemek gerekir. Sirkülasyon sırasında çamur, pompalardan çıktıktan sonra yer üstündeki boru ve hortumlardan geçerek Kelly'nin başından sondaj dizisine girer. Sondaj dizisi içinde yeraltına inen çamur tijler ve ağırlık borularından geçerek matkaptaki çıkış kanallarından kuyu tabanına geçer. Burada kırıntı ve kesintileri içine alarak sondaj dizisi ile kuyu cidarı arasındaki aralıktan tekrar yeryüzüne çıkar. eleklerde kesintileri bırakarak tekrar çamur tankına gider. Çamurun anlatılan bu dolaşımı tamamlaması için gerekli enerji dolaşım sırasındaki basınç kayıplarının karşılanmasına yeterli değerde olmalıdır.