Sondaj kuyusu açılması ve tasarımı
- Su veren tabakanın özellikleri : Su veren tabakanın cinsi,yapısı,homojenliği ve kalınlığı akiferin serbest veya basımçlı oluşu gibi bilgiler.
- Statik seviye : Gözlem yapılan bir bölgedeki kuyuların günlük veya aylık en düşük seviyelerinin ortalaması genel statik seviye olarak kabul edilir.
- Özgül debi : Bunun için çevredeki kuyuların ortalama özgül debileri alınır veya hesaplamalar yoluyla özgül debi bulunur.
- Delik ve boru çapı : Bir kuyu yapımı tasarımında kuyu çapını etkileyen tek faktör,kuyunun içerisine indirilecek tulumbanın ve tulumba kolon borularının çapıdır.Kuyu çapı verimi çok fazla etkilememektedir.
- Kuyu derinliği : Bir su sondaj kuyusunda verim, özgül debi ile oluşacak düşüme bağlıdır. Genel kural olarak bir kuyunun akifer tabanına kadar delinmesi gerekir.
- Borulama : Bir su sondajında iki çeşit borulama işlemi yapılır. Bunlardan birincisi, sondajın yapılması sırasında kuyu içine indirilen ve sondaj işlemi sona erdiğinde kuyudan dışarı çıkarılan borularla ilgilidir. Bu işleme " geçici borulama " denir. İkinci tür borulama kuyu yapımı içerisinde yer alan ve kuyu içine indirildikten sonra devamlı olarak kuyuda kalan borulardır. Buna " sürekli borulama " denir. Borulamanın nedeni kuyularda meydana gelecek yıkılma ve göçme olaylarını engellemek,kuyuya istenmeyen maddelerin girmesini engellemek, kuyudan suların kaçmasını ve kuyuya kötü suların girişini engellemektir.
- Filtreler ve filtreleme : Bir su kuyusunda, su taşıyan tabakalardan gelen suların kuyu içerisine girmesini sağlamak üzere delikli olarak yapılan sulu zonlar karşısına gelecek şekilde kuyu içine indirilen borulara " filtre " veya " filtreli boru " bu işlemede filtreleme denir.
- Çakıllama : Açılan ve borulama işlemi biten kuyuda çakıllama işlemi yapılır. Bunun için kuyu çeperi ile boruların dış yüzeyi arasında kalan kuyu boşluğuna belli miktar ve kalitede çakılla doldurulması işlemine " çakıllama " denir. Çakıllama kuyunun yıkılmasını önlemek, filtrelerin tıkanmasını önlemek, formasyondan gelen suyu süzmek ve geçirgenliği arttırmak gibi özellikleri için yapılır
- Yıkama : Bir sondaj kuyusu açıldaktan sonra kuyu çeperine yapışmış durumda olan sondaj çamurlarının buradan uzaklaştırılması gerekir. Çünkü bu çamur sıvası suyun kuyuya girişine engel olur.Bunu kaldırmak için sondaj dizisi, ucunda herhangi bir delici olmaksızın kuyu içindeki filtreli bölgeler indirilerek pompa ile basınçlı su basılır. Kuyudan gelen su berraklaşıncaya kadar yıkama işlemi devam eder. Bu işleme " yıkama " adı verilir.
- Geliştirme : Su sondaj kuyuları yapımında, delme işleminden sonra en önemli aşama geliştirme işlemidir. Bu işlem sayesinde kuyularından yüksek verim alınabilmektedir. Bu işlemde kuyulardaki çeşitli kayaç ve diğer malzemeler dışarı atılmakta, filtrelerdeki çakıllar düzenlenmekte ve çatlaklı yapılar çeşitli yöntemlerle korunmaktadır. Kuyuların geliştirilmesi işleminde basınçlı hava,aşırı pompaj ve kuyu içindeki birikmiş suyun çalkalanması yöntemlerinden yararlanılmaktadır.
- Su verim deneyleri : Su sondaj kuyularında, geliştirmeden sonra ve işletmeye geçilmeden önce su verim deneyi yapılır. Deneyin amacı kuyular ve su veren tabakaların hidrolik özellikleri hakkında bilgiler elde etmektir. Bu bilgilere göre kuyuların işletme programları hazırlanmakta ve pompa seçimi yapılmaktadır.
- Sterilizasyon : Bir su sondaj kuyusu yapımında son aşama, kuyunun ve su tesisatının sterilizasyonudur. Özellikle bakterilerden korunmak için klorlama yöntemi uygulanır.
