Doğal Kaynaklar ve Jeolojik Kaynaklar:
Yenilenebilir kaynaklar: Herhangi bir süre boyunca kendini yenileyebilen veya
hiç tükenmeyen enerji veya hammadde kaynaklardır (su, çakıl, jeotermal, güneş, rüzgar
enerjisi).
Yenilenmeyen kaynaklar: Herhangi bir maden veya mineral kaynağı (altın,
petrol, gaz vb). İnsanoğlunun kullanma hızına göre kendini yenileyemeyen doğal
kaynaklardır.
Enerji çeşitleri ve birimleri
Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED), gerçekleştirilmesi planlanan projelerin
çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz
yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza
indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin
belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve
kontrolünde sürdürülecek çalışmalar bütünüdür.
Ekonomik ve sosyal gelişmeye engel olmaksızın çevre değerlerini ekonomik
politikalar karşısında koruyarak, yeni proje ve gelişmelerin çevreye olabilecek
sürekli veya geçici potansiyel etkilerinin sosyal sonuçlarını ve alternatif
çözümlerini, ilgili tüm tarafların görüş, kaygı ve önerilerini de dikkate alarak
işletme öncesi, işletme sırası ve işletme sonrasını da içine alarak
değerlendirilmesinin, izlenmesinin ve denetlenmesinin yapıldığı bir süreç olan
ÇED ile ilgili ilk düzenleme ÇED Yönetmeliği adı altında ilk olarak 07/02/1993
tarihinde yayımlanmıştır. Günümüze kadar 23/06/1997, 06/06/2002, 16/12/2003
ve 17/07/2008 tarihlerinde revize edilen ÇED Yönetmeliği ile ilgili son değişiklik
03/10/2013 tarihinde yapılmış, aynı tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe girmiştir.
Yönetmeliğe tabi projeler/faaliyetler, Ek-I (Çevresel Etki Değerlendirmesi
Uygulanacak Projeler Listesi) ve EK-II (Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak
Projeler Listesi) olarak ayrılarak yedi alt sektör grubunda değerlendirilmiştir.
Bu gruplar Yönetmelikte,
GİRİŞ
Mekanik: Bir malzemenin uygulanan bir kuvvet karşısında verdiği tepki bu malzemenin mekanik
davranışını ifade eder.
Kaya Mekaniği:Kaya ve kaya kütlelerinin mekanik davranışının araştırıldığı kuramsal ve uygulamalı bilim
dalıdır. Mekaniğin bu dalı kaya ve kaya kütlelerinin bulundukları fiziksel ortamlarda, etkisi altında
kaldıkları kuvvet alanlarına karşı tepkisini kapsar. Kaya mekaniğinin uygulaması KAYA MÜHENDİSLİĞİ olarak adlandırılır.
Her kaya mühendisliği projesi birbirinden farklıdır. Ancak, projeyi oluşturan tüm tasarımlar ve yapım
faaliyetleri kaya mekaniği prensipleri ile ilişkilidir.
GERİLİM ANALİZİ
Her biri matematiksel teoriler olan elastisite, viskozite veya plastisite teorileri kendi içlerinde bir düzene
sahip olup kuvvet, gerilim, deformasyon ve birim deformasyon davranışları gibi parametreler tarafından
kontrol edilmektedirler.
Bu bölümde, çeşitli fiziksel tanımlamalar ve matematiksel ilişkiler yoluyla formülize edilmiş, cisim kuvveti,
yüzey kuvveti, normal ve makaslama gerilimi gibi kavramlarından bahsedilecektir.
CİSİM KUVVETİ: Cisim boyunca etki eder ve başka bir cisimle teması olmaksızın üretilir
(yerçekimsel, manyetik, eylemsizlik kuvveti gibi).
YÜZEY KUVVETİ: Bir cismin dış yüzeyi boyunca etki eder ve başka bir cisimle teması sonucu
oluşur.
KAYALARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ
Kaya özellikleri doğası gereği araştırma, tasarım, yapım ve inşaat mühendisliği projelerinin
yapım sonrası evrelerinin bir parçasıdır.
Kaya sınıflamaları çoğu mühendislik uygulamaları için kayanın adı ve jeolojik
karakteristiklerini sağlar.
Buna ek olarak, kayaların mühendislik amaçlı kullanımları kayaları daha genel iki parçada ele
almayı gerektirir.
KAYA MALZEMESİ/KAYA KÜTLESİ
KAYA MALZEMESİ/SAĞLAM KAYA (Rock Material/Intact Rock): kaya eklem, tabakalanma
gibi süreksizlikler içermez.
KAYA KÜTLESİ (Rock Mass):kaya malzemesi ile süreksizliklerin birlikte oluşturdukları kütle
veya sistemdir.
